تاریخچه پیدایش فاضلاب؛ قسمت دوم

در مطلب قبلی – تاریخچه پیدایش فاضلاب؛ قسمت اول-تاریخچه پیدایش این تاسیسات مهم و حیاتی را در دوران باستان بررسی کردیم. در این مطلب قرار است این مسیر تاریخی را ادامه دهیم و به قرون وسطی برسیم. با ما تا انتهای این نوشتار همراه باشید.

قرون وسطی و اوایل دوران مدرن

• نپال
  در نپال ساخت یک سیستم تأمین آب آشامیدنی حداقل در اوایل سال 550 بعد از میلاد شروع شد. این سیستم dhunge dhara یا هیتی از فواره‌های سنگی حکاکی شده تشکیل شده است که از طریق آن‌ها آب بدون وقفه از منابع زیرزمینی جریان می‌یابد. حوضچه‌ها و کانال‌های متعددی که شبکه‌ای پیچیده از توده‌های آبی را تشکیل می‌دهند که به‌عنوان منبع آبی در طول فصل خشک و برای کمک به کاهش فشار آب ناشی از باران‌های موسمی ایجاد می‌شوند، پشتیبانی می‌شدند. پس از معرفی سیستم‌های آبی مدرن و لوله‌کشی که از اواخر قرن نوزدهم شروع شد،  بخش‌هایی از این سیستم قدیمی برای همیشه از بین رفت. بااین‌وجود، بسیاری از مردم نپال هنوز هم به‌صورت روزانه به هیت های قدیمی متکی هستند.

از 389 فواره سنگی که در سال 2010 در دره کاتماندو یافت شد، 233 عدد هنوز در حال استفاده بودند و حدود 10 درصد از جمعیت کاتماندو تامین می‌کردند. 68 مورد خشک شده بود، 45 مورد به طور کامل از بین رفته و 43 مورد به‌جای منبع اصلی خود به آب شهری متصل شدند.

جهان اسلام

اسلام بر اهمیت بهداشت و نظافت فردی تأکید دارد. فقه بهداشتی اسلامی که قدمت آن به قرن هفتم بازمی‌گردد، قواعد مفصلی دارد. طهارت (طهارت) شامل وضو برای نمازهای پنج‌گانه و همچنین انجام منظم غسل است که منجر به ساخت حمام در سراسر جهان اسلام شد. بهداشت توالت اسلامی نیز برای پاکی و به حداقل رساندن میکروب‌ها مستلزم شستشو با آب پس از استفاده از توالت است.

در زمان خلافت عباسی (قرن 8-13)، شهر پایتخت آن بغداد (عراق) دارای 65000 حمام همراه با یک سیستم فاضلاب بود. شهرهای قرون وسطی جهان اسلام دارای سیستم‌های آبرسانی با فناوری هیدرولیک بودند که آب آشامیدنی را به همراه مقدار بیشتری آب برای شستشوی آیینی، عمدتاً در مساجد و حمام‌ها تأمین می‌کرد. مراکز حمام در شهرهای مختلف توسط نویسندگان عرب در راهنمای سفر رتبه‌بندی شده‌اند.

شهرهای اسلامی قرون وسطایی مانند بغداد، کوردوبا (اسپانیا اسلامی)، فاس (مراکش) و فوستات (مصر) نیز دارای سیستم‌های دفع زباله و فاضلاب پیچیده با شبکه‌های فاضلاب به‌هم‌پیوسته بودند. ساختمان‌ها (تا شش طبقه) با توالت‌های فلاش که به سیستم آبرسانی متصل بودند و دودکش‌ها در هر طبقه که زباله‌ها را به کانال‌های زیرزمینی می‌برد.

الکراجی (حدود 953-1029) کتابی به نام استخراج آب‌های پنهان نوشت که ایده‌ها و توصیفات اساسی در مورد ادراکات هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی مانند اجزای چرخه هیدرولوژیکی، کیفیت آب‌های زیرزمینی و عوامل محرک جریان آب‌های زیرزمینی را ارائه کرده بود. او همچنین توضیحات اولیه‌ای از فرایند تصفیه آب ارائه کرد.

جنوب صحرای آفریقا

در کیلوای پساکلاسیک، لوله‌کشی در خانه‌های سنگی بومیان رایج بود. کاخ Husani Kubwa و همچنین ساختمان‌های دیگر برای نخبگان حاکم و ثروتمندان لوله‌کشی داخلی مجللی داشتند. در امپراتوری آشانتی، توالت‌ها در ساختمان‌های دوطبقه قرار داشتند که با گالن‌های آب جوش شسته می‌شدند.

اروپای قرون وسطی

مسیحیت بر بهداشت تأکید دارد. علی‌رغم نکوهش سبک حمام مختلط استخرهای رومی توسط روحانیون اولیه مسیحی، و همچنین رسم بت‌پرستی که زنان برهنه در مقابل مردان حمام می‌کردند، این امر کلیسا را ​​از تشویق پیروان خود به رفتن به حمام‌های عمومی برای حمام‌کردن که به گفته پدران کلیسا، کلمنت اسکندریه و ترتولیان، به بهداشت و سلامت کمک می‌کرد باز نداشت. همچنین پاپ‌ها از اوایل قرون وسطی حمام‌هایی را در کلیساها و صومعه‌ها قرار می‌دادند. پاپ گرگوری کبیر از پیروان خود خواست که حمام کردن را به‌عنوان یک نیاز بدنی بدانند.

برخلاف تصور رایج، حمام کردن و سرویس بهداشتی در اروپا با فروپاشی امپراتوری روم از بین نرفت. حمام‌های عمومی در شهرهای بزرگ‌تر مسیحیت قرون وسطی مانند قسطنطنیه، پاریس، رگنسبورگ، رم و ناپل رایج بودند و حمام‌های بزرگی در مراکز بیزانسی مانند قسطنطنیه و انطاکیه ساخته شدند.

سابقه کمی از سایر سیستم‌های بهداشتی (به‌غیراز سیستم‌های بهداشتی در روم باستان) در بیشتر اروپا تا قرون وسطی وجود دارد. شرایط غیربهداشتی و ازدحام بیش از حد در سراسر اروپا و آسیا در طول قرون وسطی گسترده بود. این امر منجر به بیماری‌های همه‌گیر مانند طاعون ژوستینیان (541-542) و مرگ سیاه (1347-1351) شد که  درنتیجه ده‌ها میلیون نفر از بین رفتند. مرگ‌ومیر بسیار بالای نوزادان و کودکان در اروپا در طول قرون وسطی غالب بود که تا به دلیل کمبودهای بهداشتی اتفاق می‌افتاد.

در شهرهای قرون وسطایی اروپا، آبراه‌های طبیعی کوچکی که برای انتقال فاضلاب استفاده می‌شد، سرانجام پوشیده شدند و به‌عنوان فاضلاب عمل کردند. ناوگان رودخانه لندن چنین سیستمی است. زهکش‌های باز یا ناودان‌ها برای خروج فاضلاب در امتداد مرکز برخی از خیابان‌ها جریان داشت. این‌ها به‌عنوان «کانن» (کانال‌ها) شناخته می‌شدند، و در پاریس گاهی اوقات به‌عنوان «خیابان‌های تقسیم‌شده» شناخته می‌شدند، زیرا آب فاضلابی که در امتداد وسط جریان دارد، خیابان‌ها را به دونیمه تقسیم می‌کرد.

اولین فاضلاب بسته ساخته شده در پاریس توسط Hugues Aubird در سال 1370 در خیابان Montmartre (خیابان Montmartre) طراحی شد و 300 متر طول داشت. هدف اولیه از طراحی و ساخت یک فاضلاب بسته در پاریس، نه تنها برای مدیریت زباله، بلکه به همان اندازه باعث جلوگیری از بوی تعفن ناشی از فاضلاب بدبو می‌شد.

در دوبرونیک که در آن زمان با نام راگوزا (نام لاتین) شناخته می‌شد، اساسنامه 1272 پارامترهایی را برای ساخت سپتیک تانک‌ها و کانال‌هایی برای حذف آب کثیف تعیین کرد. در طول قرن 14 و 15، سیستم فاضلاب ساخته شد، و با تغییرات و تعمیرات جزئی در قرن‌های اخیر، هنوز هم فعال است.

از چاله‌ها هم برای جمع‌آوری فضولات انسانی استفاده می‌شد. استفاده از فضولات انسانی به‌عنوان کود مخصوصاً در چین و ژاپن که کود گاوی کمتر در دسترس بود، اهمیت داشت. بااین‌حال، بیشتر شهرها قبل از دوره صنعتی سیستم فاضلاب کارآمدی نداشتند، در عوض به رودخانه‌های مجاور یا باران‌های گاه‌وبیگاه برای شستن فاضلاب از خیابان‌ها متکی بودند. در برخی مکان‌ها، فاضلاب به‌سادگی از خیابان‌ها سرازیر می‌شد که دارای سنگ‌های پله‌ای بودند تا عابران پیاده را از گل‌ولای دورنگه دارند و در نهایت به‌عنوان رواناب به حوضه آبریز محلی تخلیه می‌شد.

در قرن شانزدهم، سر جان هرینگتون توالتی را به‌عنوان وسیله‌ای برای ملکه الیزابت اول (مادرخوانده‌اش) اختراع کرد که زباله‌ها را در حوضچه‌ها رها می‌کرد

پس از پیدایش و استفاده باروت، خانه‌های شهری به منبع مهمی از مواد خام برای ساخت نمکِ نمک در کشورهای اروپایی تبدیل شدند. درواقع در لندن، محتویات توالت‌های بیرونی شهر هر شب توسط واگن‌های سفارشی جمع‌آوری می‌شد، به بسترهای نیتریت ریخته می‌شد و درنهایت در بسترهای خاکی با طراحی ویژه قرار می‌گرفت تا زمینی غنی از نیترات‌های معدنی تولید کند. پس از آن، زمین غنی از نیترات برای تولید نمکِ نمک یا نیترات پتاسیم، یک ماده مهم در پودر سیاه که در ساخت باروت نقش دارد، پردازش می‌شد.

مزوامریکا کلاسیک و اوایل مدرن

مایاهای کلاسیک در پالنکه دارای قنات‌های زیرزمینی و توالت‌های سیفون‌دار بودند. مایاهای کلاسیک حتی از فیلترهای آب خانگی با استفاده از سنگ آهک فراوان محلی که در یک استوانه متخلخل حکاکی شده بود، استفاده می‌کردند، به‌گونه‌ای که به شیوه‌ای بسیار شبیه به فیلترهای آب سرامیکی مدرن کار می‌کرد.

در اسپانیا و آمریکای اسپانیایی، جامعه‌ای با جریان آب به نام acequia، همراه با یک سیستم تصفیه شنی ساده، آب آشامیدنی را تأمین می‌کرد.

مزارع فاضلاب برای دفع و آبیاری

مزارع فاضلاب (استفاده از فاضلاب در زمین برای دفع و استفاده کشاورزی) در Bunzlau (سیلزی) در سال 1531، در ادینبورگ (اسکاتلند) در سال 1650، در پاریس (فرانسه) در سال 1868، در برلین (آلمان) در سال 1876 مورد بهره‌برداری قرار گرفت و در مناطق مختلف ایالات متحده از سال 1871 که در آن فاضلاب برای تولید محصولات مفید استفاده می‌شد. در قرون بعدی (قرن‌های 16 و 18) در بسیاری از کشورها / شهرهای اروپا که به‌سرعت در حال رشد هستند (مانند آلمان، فرانسه) و ایالات متحده، “مزرعه‌های فاضلاب” به طور فزاینده‌ای به‌عنوان راه‌حلی برای دفع حجم زیادی از فاضلاب در نظر گرفته شدند. برخی از آنها هنوز در حال بهره‌برداری هستند. یک “مزرعه فاضلاب” بزرگ در ملبورن استرالیا در سال 1897 تأسیس شد.