زمانی که صحبت از «کارگاه ساختمانی» می‌شود، اولین چیزی است که به ذهن می‌رسد، کلاه‌های ایمنی رنگی و کانکس‌های پیش ساخته‌ای است که در کنارهرپروژه ساختمانی دیده می‌شود.
در تصور عمومی، تجهیز کارگاه با این نمادها همراه است اما درمفاهیم تخصصی حوزه وضعیت به شکلی دیگر است که باید در خصوص آن بیشتر گفت و شنید.
بر همین اساس، پرسش اصلی این است که تجهیز کارگاه شامل چه سرفصل‌هایی است و ارتباطش با بخش‌های بعدی فرایند ساخت و ساز چیست. در این حوزه باید با این پرسش شروع کرد که کارگاه ساختمانی چه بخشی از پروژه است وچرا باید برایش هزینه کرد؟
همچنین مباحثی مانند آماده کردن شرایط مناسب بتن‌ریزی، الزامات نقشه برداری، نحوه نصب تاورکرین و ارتباط این مقوله‌ها با تجهیز کارگاه موضوعی است که در این مطلب بدان خواهیم پرداخت. با مجله تالی همراه باشید تا درباره اصول اصلی تجهیز کارگاه ساختمانی و عوامل تاثیر گذار بر آن آشنا شوید:
مفهوم «تجهیز کارگاه ساختمانی» چیست؟
یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساخت وساز در مرحله اجرا، تجهیز کارگاه ساختمانی است. به فراهم آوردن شرایطی که بتواند به اجرای مراحل ساختمانی از ابتدا تا انتهای آن کمک کند و سرعت بخشد، تجهیز کارگاه ساختمانی گفته می‌شود.
تمام این اقدام‌ها و تدارکات به صورت موقت در طول اجرای پروژه برپا می‌شود، اما نباید آن را پروژه‌ای جدا و مستقل در نظر گرفت. بدون شک اجرای صحیح این بخش ارتباط مستقیمی با کیفیت و سرعت اجرای پروژه دارد و کمک می‌کند تا درمحل کارگاه ساختمانی، کارگران، مهندسان، ناظران و مجریان با هماهنگی و همکاری بیشتری با یکدیگر، مراحل اجرایی را پیش ببرند.
برای تجهیز کارگاه ساختمانی، باید توجه داشت که همه مراحل وملزومات ساخت وساز درنظرگرفته شود، ازجمله، تجهیزات بتن‌ریزی، جرثقیل وتاورکرین، تجهیزات جوشکاری وبرشکاری، تجهیزات نقشه برداری و تجهیزات ایمنی کارگاه (که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.)
عوامل موثر در تجهیز کارگاه
عوامل متعددی برساختار و روش تجهیز کارگاه ساختمانی تاثیرگذاراست که درفاکتورهایی مانند تعداد طبقات، موقعیت مکانی، تعداد پرسنل و کارگران، نحوه خرید مصالح و انواعشان، وسعت پروژه و شرایط اقتصادی دسته بندی خواهد شد. اما اگر بخواهیم به طور کلی‌تر به موضوع توجه داشته باشیم، تمام موارد اشاره شده را می‌توان در 4 گروه زیر طبقه بندی کرد:
- زمان بندی پروژه
- شرایط اقلیمی پروژه
- منابع مالی و تجهیزاتی پروژه
- موضوع پروژه
بخش‌های اساسی تجهیز کارگاه
حال که درخصوص دسته بندی وحوزه‌های ضروری تجهیز کارگاه ساختمانی نکات تازه ای را مرورکردیم، باید به گروه‌های فعالیتی آن نیز توجه داشته باشیم. بخش‌های اساسی تجهیز کارگاه به طول کلی در 5 گروه کاری اساسی تشریح می‌شود:
- ملزومات بتن ریزی:
تجهیزات بتن ریزی در کارگاه باید بتوانند تمام مراحل بتن ریزی را در مراحل مختلف را پوشش دهند. این ملزومات شامل دستگاه‌ها و ابزارهایی می‌باشند که برای پیشبرد مراحل مختلف الزامی هستند. مراحلی همچون: اختلاط، انتقال، ریختن، تراکم، پرداخت و عمل آوری بتن. همچنین تجهیزات بیان شده شامل: میکسر بتن، جک سقفی، اسکافلد، اسپیسر، شوت بتن ریزی، باکت، دستگاه شاتکریت، بچینگ پلانت، دستگاه فوم بتن، قالب بتن، روغن قالب، ماله پروانه ای، مش فایبرگلاس، واتر استاپ، پمپ بتن هستند. - جرثقیل و تاور کرین:
این 2 دستگاه، ماشین‌های قدرتمند و کارآمدی هستند که به منظور جابه جایی اجسام سنگین و حجیم در ارتفاع استفاده می‌شوند. جرثقیل به کمک یک قرقره، یک کابل و یک قلاب جابه‌جایی احجام را انجام می‌دهد که انواع متنوعی دارد. در کارگاه ساختمانی، با توجه به پروژه، جرثقیل مورد نیاز را انتخاب می‌کنند.
تاور کرین نیز یکی از انواع خاص جرثقیل‌هاست که برای ساخت ساختمان های عظیم و مرتفع طراحی شده. تاور کرین یک برج عمودی و یک بازوی افقی دارد که بر روی یک واگن برقی در حرکت است. تاور کرین ها می‌توانند به صورت ثابت یا متحرک باشند و انواع مختلفی برای پروژه‌های مختلف دارند.
- تجهیزات جوشکاری و برشکاری:
دستگاه‌های جوشکاری، برش فلزات، برش سنگ و سرامیک و چوب و غیره شامل این بخش می‌شوند که در مراحل مختلفی در کارگاه، مورد نیازند. از تجهیزات رایج این بخش می‌توان به دستگاه جوشکاری، الکترود، تورچ برشکاری، دستکش جوکاری، ماسک جوشکاری اشاره کرد.
- تجهیزات نقشه برداری:
مشخص کردن پلان دقیق در سایت و نقشه برداری، نیاز به ابزارات نقشه برداری دارد. این قسمت که از مراحل اولیه واساسی کارگاه است به دستگاه‌هایی چون دوربین نقشه برداری، جی‌پی‌اس یا گیرنده مولتی فرکانس، لیزر اسکنر، پهپاد، میخ نقشه برداری، شاخص، ترازیاب و … نیاز دارد.
- تجهیزات ایمنی:
سلامت و امنیت تمامی افرادی که به هر نوعی در کارگاه در رفت و آمدند، ضروری است. تامین تجهیزات این بخش شامل حال تمام کارکنان، پرسنل و کارگران است. استفاده از لباس کار، دستکش وعینک ایمنی، کفش و کلاه ایمنی، کمربند و طناب ایمنی، محافظ گوش و ماسک حفاظتی از ملزومات ایمنی کارگاه هستند.
آنچه باید بدانیم
در مجموع وجود و نسبت موارد ذکر شده بالا، در هر کارگاهی، بستگی به نوع پروژه شما دارد. برای مثال ممکن است پروژه کوچکی نیاز به جرثقیل نداشته باشد.
در این صورت تجهیز کردن کارگاه به این بخش کاملا بی مفهوم می‌شود اما در یک پروژه بزرگ جزو موارد مهمی است که از ابتدا باید بدان فکر شده باشد.
بر این پایه باید به یک نکته نهایی هم اشاره داشت. تجهیز کارگاه در موارد ایمنی، بخش جدایی ناپذیر هر پروژه‌ای است که باید همواره در اولویت بررسی هایمان باشد؛ هرچند که مواردی مانند درنظر گرفتن محدودیت‌های فیزیکی و زمینی، رعایت آیین نامه‌ها و اصول قانونی و… نیز بسیار پراهمیت است و باعث سهولت مراحل اجرایی در طول پروژه می‌شود.
در خصوص مباحث مرتبط با تجهیزات کارگاه ساختمانی، مطالب دیگر ما را در مجله تالی بخوانید.
